|
|
Αναβιώσαμε μαζί με τα παιδιά το έθιμο της Περπερούνας ή Ππιρπιρούνας ή Πιρπιρού. Ντύσαμε μια σκούπα με κλαδιά και πρασινάδες και τριγυρίσαμε στην γειτονιά του σχολείου, τραγουδώντας το τραγούδι της Πιρπιρούνας: Πιρπιρούνα περιπατείτο Θεό παρακαλείγια να ρίξει μια βροχή,μια βροχή μια σιγανήγια να γεν τα σιτάρια μαςκαι τα καλαμπόκια μαςμπάρις μπάρις τα νεράμπάρις μπάρις τα κρασιά.
Στα πλαίσια του προγράμματος λαϊκής παράδοσης και στην προσπάθεια μας να γνωρίσουν τα παιδιά την κρητική φορεσιά καλέσαμε στο σχολείο μας ένα δάσκαλο κρητικού χορού ο οποίος μας έφερε δυο παιδικές κρητικές φορεσιές μια ανδρική και μια γυναικεία. Τα παιδιά:
Επισκεφτήκαμε το Λαογραφικό μουσείο Κρήτης. Τα παιδιά παρατήρησαν τον αργαλειό, τα κεντήματα, με τα όμορφα πολύχρωμα λαϊκά μοτίβα. Το κρητικό δωμάτιο με το μεγάλο κρεβάτι, την κασέλα, τον παλιό καθρέφτη με την κεντημένη λέξη "καλημέρα". Ανακάλυψαν την παλιά κουζίνα με τον ξυλόφουρνο, την πυροστιά, την θέση για την στάμνα, την πιατοθήκη. Παρατήρησαν παραδοσιακά επαγγέλματα όπως του καλαθοπλέχτη, του τσαγκάρη, του ράφτη της κρητικής φορεσιάς. Είδαν εργασίες από την αγροτική ζωή όπως του τρύγου του λιομαζώματος, του λιοτριβείου και παρατήρησαν το αλώνισμα του σιταριού.
Πιστή στις παραδόσεις και τα έθιμα του τόπου μας η νοικοκυρά κάθε σπιτιού ασχολείται και με το ζύμωμα του ψωμιού στο σπίτι. Αυτή την διαδικασία έζησαν τα παιδιά στο νηπιαγωγείο και τους έμεινε αξέχαστη εμπειρία το ζύμωμα του ψωμιού, το φούσκωμα, το φούρνισμα και βέβαια η υπέροχη μυρωδιά και γεύση του φρεσκοψημένου ψωμιού που πλημμύρισε το σχολείο μας.
Παλιά σε κάθε σπίτι υπήρχε κι ένας αργαλειός και η γνώση της υφαντικής ήταν απαραίτητο εφόδιο για κάθε γυναίκα. Προσεγγίζοντας την Υφαντική τέχνη ,"οι μικροί υφαντές " δούλεψαν με κέφι την κουρελού στους αυτοσχέδιους αργαλειούς του σχολείου και κατάφεραν να φτιάξουν με μικρά κουρελάκια που έφεραν από το σπίτι τους μικρά χαλάκια για το κουκλόσπιτο.
Τα
παιδιά ζωντάνεψαν ένα έθιμο της Άνοιξης τα
"χελιδονίσματα" Είναι ένα πρωτομαρτιάτικο
έθιμο με μεγάλη διάδοση παλαιότερα,
ιδιαίτερα στον βορειοελλαδικό χώρο, είναι
ένα μελωδικό καλωσόρισμα της Άνοιξης που
λέγουν τα παιδιά γυρίζοντας από σπίτι σε
σπίτι κρατώντας ένα αρθρωτό ομοίωμα
χελιδονιού, στολισμένο με κισσό, λουλούδια
και κουδουνάκια και το κινούν ανάλογα.
κρατούν επίσης ένα καλαθάκι, στολισμένο κι
αυτό, για να βάζουν διάφορα κεράσματα τα οποία συνήθως
τους φιλεύουν οι νοικοκυρές.
«Χελιδόνα
έρχεται Από
την Μαύρη θάλασσα, θάλασσα
επέρασε έκατσε
και λάλησε… τα
λουλούδια ανθίζουν, όξω
ψύλλοι και κοριοί, μέσα
υγεία και χαρά….»
Στην Κρήτη αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας υπάρχουν οι μαντινάδες, λέγονται και "πατινάδες ή λιανοτράγουδα". Πρόκειται για μικρά ποιήματα, που αποτελούνται συνήθως οπό δυο ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους με ανάλογο με την περίσταση περιεχόμενο. Συχνά είναι συμβουλευτικές, προτρεπτικές, αγάπης, ερωτικές, τ ης γιορτής του γάμου, της βάπτισης, πειράγματα, σκωπτικές. Συνήθως οι μαντινάδες είναι αποτέλεσμα αυτοσχεδιασμού της στιγμής. Συνηθίζεται να αυτοσχεδιάζει κάποιος μια μαντινάδα και κάποιος άλλος στη στιγμή να απαντά με μια άλλη.
ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
ονομάζουμε τις 49 ημέρες νηστείας πριν από
το ΠΑΣΧΑ. Στα παλιά χρόνια επειδή δεν
υπήρχαν τα
σ η μ ε ρ ι ν ά
η μ ε ρ ο λ ό γ ι α, οι χριστιανοί
ζωγράφιζαν την «κυρά –Σαρακοστή», χωρίς
στόμα ( γιατί νήστευε),με σταυρωμένα τα
χέρια (γιατί προσευχόταν) και με εφτά πόδια
που το καθένα αντιπροσώπευε μια εβδομάδα
νηστείας ΄Η την έφτιαχναν με πανί
παραγεμισμένο με πούπουλα και την
κρεμούσαν από το ταβάνι. Το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν και το τελευταίο πόδι το έβαζαν σ’ ένα σύκο το ανακάτευαν με τα άλλα σύκα και όποιος το έβρισκε, λένε του 'φερνε γούρι.
ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
Τα κάλαντα του ΛΑΖΑΡΟΥ Πούσουν Λάζαρε και πούνε η φωνή σου χθες σε ζήταγε η αδελφή σου ήμουνα στη γη κρυμμένος και με τους νεκρούς αποθαμένος Βάγια , βάγια των Βαγιών τρώνε ψάρι και κολιό και την άλλη Κυριακή τρώνε το ψητό τ' αρνί και το κόκκινο τ' αυγό που κυλά στον ποταμό.
|